บริหารจัดการอาคาร: การตรวจสอบอาคาร ความปลอดภัยที่ใกล้ตัวกว่าที่คิด กรุงเทพมหานครเป็นเมืองหลวงและนครที่มีประชากรมากที่สุดในประเทศไทย เป็นศูนย์กลางความเจริญ ซึ่งแน่นอนว่าเราจึงพบเห็นอาคารมากมาย โดยเฉพาะในย่านศูนย์กลางธุรกิจอย่าง Central Business District (CBD) ที่รายล้อมไปด้วยอาคารเพื่อการพาณิชย์ของหลากหลายบริษัทชั้นนำ อาคารไม่ได้หมายความถึงในแง่กายภาพที่เป็นพื้นที่อาคารหรือสิ่งปลูกสร้างเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่ยังหมายถึง สิ่งที่สนับสนุนก่อให้เกิดผลงาน ผลผลิต และรายได้
ดังนั้น การใช้อาคารสถานที่จะต้องมีความเข้าใจถึงองค์ประกอบด้านกายภาพ ลักษณะเฉพาะและข้อจํากัดต่างๆ เพื่อที่จะสามารถใช้อาคารสถานที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุดได้ ซึ่งอาคารเหล่านี้ในช่วงเวลาทำงานก็มีผู้ใช้อาคาร พนักงาน และผู้มาติดต่อผ่านเข้าออกมากมาย บางแห่งมีจำนวนผู้เข้าออกอาคารมากถึง 7,000-8,000 คนต่อวัน และยังมีพนักงานประจำที่ต้องทำงานในสำนักงานอีกหลายพันคน ดังนั้นในแต่ละวันมีผู้เข้าออกอาคารรวมนับหมื่นคน เรื่องความปลอดภัยในอาคารจึงเป็นสิ่งที่อยู่ใกล้ตัวและเป็นเรื่องที่มีความสำคัญ เพื่อป้องกันความเสี่ยงไม่ให้เกิดเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดขึ้น
ธุรกิจบริหารจัดการอาคารเพื่อการพาณิชย์ ตระหนักถึงความความปลอดภัยในอาคารเพื่อการพาณิชย์ เช่น อาคารสำนักงาน คอมมูนิตี้มอล โรงงาน ฯลฯ ต้องมีมาตรการด้านความปลอดภัยเกี่ยวข้องกับ 3 ส่วนหลักๆ ได้แก่ การออกแบบ / ก่อสร้างอาคาร การดูแลบริหารจัดการทรัพยากรอาคารและระบบวิศวกรรมอาคาร และการตรวจสอบอาคาร หากอาคารแห่งนั้นออกแบบและก่อสร้างได้เป็นไปตามข้อกำหนดของกฎหมายควบคุมอาคารและกฎหมายผังเมือง การควบคุมการก่อสร้างเป็นไปอย่างมีคุณภาพ จะถือได้ว่าเป็นการสร้างความปลอดภัยในขั้นต้นให้แก่อาคารแห่งนั้นได้ แต่สิ่งสำคัญนอกจากงานก่อสร้างแล้ว การดูแลบริหารจัดการอาคารก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่เป็นตัวกำหนดมาตรฐานความปลอดภัยของอาคารแห่งนั้นด้วยเช่นกัน การจัดการภายหลังการเข้าใช้งานอาคารในส่วนของการดูแลอาคารและการใช้งานระบบวิศวกรรมอาคาร ผู้บริหารจัดการทรัพยากรอาคารมีหน้าที่ในการตรวจสอบสภาพการใช้งานของสาธารณูปโภคต่างๆ ในอาคารอยู่เสมอ นอกจากจะเป็นการดูแลทุกงานระบบให้ทํางานได้อย่าง “ราบรื่น” และ “คุ้มค่า” แก่การลงทุนแล้ว ยังต้องคํานึงถึงผู้ใช้อาคารให้สามารถทํางานอย่างมีประสิทธิภาพในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมด้วย ผู้บริหารจัดการทรัพยากรอาคารในงานลักษณะดังกล่าว ควรมีทักษะความชํานาญในเรื่องเทคโนโลยีอาคารเพื่อความสามารถในการเลือกสรร และรับรู้ถึงปัญหาของงานระบบอาคารได้ ทั้งการดูแลเรื่องระบบและการใช้เทคโนโลยีด้านความปลอดภัยอย่าง CCTV มีการจัดการด้านรปภ. มีศูนย์ควบคุมสังเกตการณ์จากส่วนกลาง มีการดูแลระบบการผ่านเข้าออกอาคาร หรือการตรวจสอบซ่อมบำรุงระบบในอาคารให้ใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย เช่น ระบบลิฟต์ ระบบไฟฟ้า ระบบป้องกันอัคคีภัย ซึ่งหากมีการจัดการด้านการดูแลความปลอดภัยที่ได้มาตรฐาน ก็จะช่วยการันตีความปลอดภัยและสร้างความอุ่นใจให้ผู้ใช้อาคารได้
นอกจากการดูแลจัดการอาคารแล้ว อีกหนึ่งสิ่งสำคัญที่ช่วยเสริมเรื่องความปลอดภัยในอาคาร นั่นก็คือ “การตรวจสอบอาคาร” ซึ่งมีข้อกำหนดในกฎหมายการตรวจสอบอาคาร มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการตรวจสอบความมั่นคงอาคาร ระบบอุปกรณ์ประกอบอาคาร สมรรถภาพของระบบอุปกรณ์เพื่ออพยพผู้ใช้อาคาร และระบบบริหารจัดการความปลอดภัยในอาคารเพื่อความปลอดภัยและอยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน ไม่ใช่ตรวจสอบว่าผิดกฎหมายหรือไม่ หรือเพื่อจับผิดอาคาร โดยต้องมีการตรวจสอบทั้งในด้านกายภาพของตัวอาคารและด้านระบบ ทั้งในเรื่องของระบบป้องกันและระงับอัคคีภัย ระบบลิฟต์ ระบบไฟฟ้า ระบบปรับอากาศ ระบบบำบัดน้ำเสีย ระบบประปา เพื่อตรวจสอบว่าอาคารยังอยู่ในสภาพดีหรือไม่ มีการต่อเติมรื้อถอนที่กระทบต่อความปลอดภัยหรือไม่ รวมทั้งตรวจสอบเรื่องประสิทธิภาพการทำงานของระบบวิศวกรรมอาคาร รวมถึงระบบต่างๆ ในอาคารให้สามารถใช้การได้ดีตามมาตรฐาน รวมถึงความปลอดภัยเรื่องทางหนีไฟ ป้ายทางหนีไฟที่ชัดเจนและไม่มีสิ่งกีดขวางในบริเวณทางหนีไฟ เป็นต้น สำหรับการตรวจสอบอาคารนั้นต้องมีการตรวจสอบครั้งแรกเมื่ออาคารแห่งนั้นก่อสร้างแล้วเสร็จ จากนั้นต้องมีการตรวจสอบอาคารประจำปี
นอกจากนี้ ปัจจุบันได้มีการส่งเสริม / เสริมสร้างการมีส่วนร่วมด้านความปลอดภัยที่เพิ่มขึ้นมานอกจากที่กฎหมายกำหนดจากหลากหลายองค์กร เช่น สำนักการโยธา กรุงเทพมหานคร, สมาคมผู้ตรวจสอบอาคาร เป็นต้น ยกตัวอย่างรางวัลอาคารโดดเด่นด้านความปลอดภัย (BSA Building Safety Award) โดยสมาคมผู้ตรวจสอบอาคาร ก็การันตีมาตรฐานความปลอดภัยขั้นสูงสุดในระดับประเทศ ตั้งแต่ความปลอดภัยทางกายภาพของตัวอาคาร ความปลอดภัยเชิงระบบ การบริหารจัดการด้านความปลอดภัย การจัดการด้านอัคคีภัย ดังนั้นอาคารที่ได้รับรางวัลนี้ก็มั่นใจได้ว่ามีการออกแบบและดูแลจัดการในระดับที่สูงกว่าเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนด
จะเห็นได้ว่า การดูแลเรื่องความปลอดภัยในอาคารจึงเป็นสิ่งสำคัญที่มองข้ามไม่ได้ หากเป็นอาคารที่ได้มาตรฐานและได้รับการดูแลจัดการที่เป็นระบบอย่างมืออาชีพ และได้รับการตรวจสอบอาคารตามหลักเกณฑ์มาตรฐานและข้อกำหนดของกฎหมายอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยการันตรีความปลอดภัยของผู้ใช้อาคารได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น